XII Konferencja Dziedzictwo i historia górnictwa oraz wykorzystanie pozostałości dawnych robót górniczych, Ostrowiec Świętokrzyski 19-21 kwietnia 2018 r.
W dniach 19-21 kwietnia 2018 r. odbyła się kolejna, XII Konferencja z cyklu Dziedzictwo i historia górnictwa oraz wykorzystanie pozostałości dawnych robót górniczych, zorganizowana tym razem w Ostrowcu Świętokrzyskim, na terenie prahistorycznych kopalń krzemienia pasiastego, gdzie na rozległym obszarze roboty górnicze prowadzone były już 4000 lat p.n.e. Konferencja zorganizowana została tradycyjnie wspólnie – przez Wydział Geoinżynierii, Górnictwa i Geologii Politechniki Wrocławskiej i KGHM CUPRUM sp. z o.o. – CBR, we współpracy z Instytutem Historii Nauki PAN oraz Muzeum Archeologicznym i Rezerwatem Krzemionki koło Ostrowca Świętokrzyskiego. Finansowego wsparcia udzieliła Fundacja Polska Miedź, zaś honorowym patronatem objęli obrady konferencji prof. dr hab. Mariusz Orion Jędrysek Sekretarz Stanu – Główny Geolog Kraju Pełnomocnik Rządu do Spraw Polityki Surowcowej Państwa i dr inż. Adam Mirek Prezes Wyższego Urzędu Górniczego. Minister Mariusz Orion Jędrysek przekazał uczestnikom Konferencji upominek w postaci życzeń okolicznościowych własnego autorstwa, kierowanych do Braci Górniczej, spisanych w stylistyce nawiązującej do dawnej polszczyzny.
Wydarzenie przyciągnęło także uwagę lokalnych mediów – Gazety Ostrowieckiej (https://ostrowiecka.pl/2018/04/19/na-krzemionkach-rozpoczyna-sie-dzis-xii-konferencja-dziedzictwo-i-historia-gornictwa/?utm_campaign=shareaholic&utm_medium=email_this&utm_source=email) i Lokalnej TV (http://www.lokalnatelewizja.pl/wiadomosci/15937,geolodzy-z-calej-polski-w-krzemionkach)
W Konferencji udział wzięło ponad 70 uczestników i wygłoszono 24 referaty.
Pierwszy dzień obrad poświęcony był najstarszym obiektom dziedzictwa górniczego w Polsce zlokalizowanym na terenie Rezerwatu Krzemionki. Jest to z pewnością unikatowy i jeden z najcenniejszych zabytków górnictwa w Polsce i świecie. Zachowane, rozległe systemy podziemnych wyrobisk dają świadectwo zaraniu górnictwa na ziemiach polskich. Odkrycia dawnych pól górniczych, w okolicach Ostrowca Świętokrzyskiego, dokonał w 1922 r. wybitny polski geolog Jan Samsonowicz.
Największą popularnością wśród autorów niezmiennie cieszyła się tematyka dotycząca dokumentowania historii obiektów lub rejonów wydobycia poszczególnych kopalin oraz turystycznego zagospodarowania, udostępniania i zabezpieczenia obiektów podziemnych (kopalń soli, rud metali na Dolnym Śląsku, węgla kamiennego itd., a nawet jaskiń). Bogato reprezentowana była oczywiście problematyka górnicza, obejmująca dzieje techniki górniczej, rezultaty badań archiwalnych oraz analiz dawnych górniczych materiałów kartograficznych, a niekiedy dotycząca zmian w prawodawstwie górniczym, zagadnień BHP, czy ewolucji regulacji prawnych w górnictwie na przestrzeni wieków. Inną grupę tematyczną stanowią opracowania natury humanistycznej, dotyczące m.in. wierzeń górniczych, symboliki górniczej w heraldyce, czy nawet zagadnień społecznych – roli rodziny górniczej albo zmian wizerunku górnika w społeczeństwie, a także referaty zawierające elementy biograficzne. Niezwykle ciekawa grupa opracowań przybliżyła wyniki różnorodnych współczesnych badań przyrodniczych – geologicznych, geofizycznych i geodezyjnych, gleboznawczych, biologicznych, czy dendrochronologicznych – prowadzonych w dawnych wyrobiskach górniczych. Przeważały referaty dotyczące rejonów wydobycia kopalin metalicznych, ale pojawiły się także prezentacje omawiające historię górnictwa węgla kamiennego, soli kamiennej i nafty.
Charakterystycznym elementem Konferencji są sesje terenowe, podczas których prezentowane są wybrane rejony dawnych robót górniczych na terenie Polski i zachowane tam relikty historycznego górnictwa oraz elementy jego tła geologicznego.
Tegoroczne sesje terenowe prezentowały relikty dawnych kopalń krzemienia w Muzeum Archeologicznym i Rezerwacie Krzemionki, ślady historycznej działalności wydobywczej i przemysłowej w dolinie rzeki Kamiennej oraz relikty kopalni rud żelaza w Rudkach, gdzie podziemne roboty górnicze prowadzono już w pierwszych wiekach naszej ery, a odnalezione w okresie międzywojennym pozostałości dawnych wyrobisk i ich wyposażenia świadczą o związkach tamtejszej działalności górniczo-hutniczej z wpływami Cesarstwa Rzymskiego.
