Sprawozdanie z praktyk geologiczno-górniczych w terminie 30.09–10.10.2017 r. na Ukrainie
W dniach 30.09–10.10.2017 r. odbyły się pierwsze praktyki naszych studentów na Ukrainie, przygotowane i przeprowadzone przez Kolegów z Narodowego Uniwersytetu Górniczego w Dnipro (Dniepropietrowsk). Wzięło w nich udział sześcioro studentów I i II stopnia kształcenia, kierunków Górnictwo i Geologia oraz Geodezja i Kartografia, pod opieką dr Pawła Zagożdżona.
W ciągu półtora tygodnia przebyliśmy ponad 4,5 tys. kilometrów – pociągami, busami i pieszo. Gościliśmy w Dnipro, poznając tamtejszy uniwersytet i dojeżdżając stamtąd to wielkich kopalń rud metali, a także w Berdiańsku, który stał się bazą wypadową dla poznania zjawisk geologicznych i morfologicznych oraz złóż rejonu Morza Azowskiego.
Na Uniwersytecie mieliśmy możliwość przeprowadzenia rozmów z Rektorem uczelni, prof. Gennadiyem Pivnyakiem oraz członkami władz, poznaliśmy kilka katedr i laboratoriów, pojawiliśmy się też w Centrum Współpracy Ukraińsko-Polskiej, zwiedziliśmy uniwersyteckie muzea: Narodowe Muzeum Historii im. O.M. Pola oraz muzeum geologiczno-mineralogiczne. Podczas rozmów z przedstawicielami władz uczelni i jej pracownikami pojawił się szereg propozycji współpracy np. w zakresie realizacji prac dyplomowych, czy prowadzenia wspólnych projektów badawczych. Nasi studenci nawiązali też kontakty z tamtejszym samorządem studenckim.
Podczas pierwszych wyjazdów terenowych mieliśmy szansę szczegółowo poznać dwie wielkie kopalnie rud manganu (Pokrovskyi GZK w mieście Pokrov – d. Ordżonkidze) i żelaza (Pivdennyj GZK – miasto Kryvyi Rih). Zapoznaliśmy się z budową geologiczną złóż, technologią eksploatacji (z takimi ciekawostkami jak dragline, czy odstawa urobku za pomocą składów kolejowych), metodami odwadniania i rekultywacji.
Zwiedziliśmy kamieniołomy granitów w Tokivsku (wyrobiska eksploatowane współcześnie i historyczne) oraz na przedmieściach Dnipro, gdzie dawna polska twierdza Kodak zniszczona została eksploatacją prowadzoną w latach 60–80. XX w., a w kopalni stosowany był ciekawy system transportu urobku – przenośnikami taśmowymi w upadowych, wprost na barki na Dnieprze.
Dwa intensywne dni zajęć terenowych w rejonie Berdianska pozwoliły na zapoznanie się z bardzo szeroką gamą zagadnień z zakresu geologii podstawowej i złożowej, tektoniki, hydrogeologii, a także geomorfologii. Prześledziliśmy poprzeczny profil Surozskiego pasa zieleńcowego, zawierającego m.in. złoże złotonośnych kwarcytów, a studenci mogli nawet zwiedzić zachowaną krótką sztolnię badawczą. Poznaliśmy dwa złoża pegmatytów i ciekawe źródła występujące w sąsiedztwie brzegu morza oraz wpływ proterozoicznej tektoniki na rozwój złóż i współczesnej morfologii. Ze szczegółami przedstawiono nam specyfikę wybrzeży limanowych (półwyspy – tzw. „kosy”, jeziora), dolinę i ujście rz. Berdy (ze zróżnicowaną sedymentacją, ciekawym charakterem pracy rzeki i zespołem różnych facji osadu, z charakterystycznymi zbiorowiskami roślinnymi) oraz wybrzeże morskie (klify o różnej litologii, nagromadzenia piasków granatonośnych i monacytowych oraz występujące tam powierzchniowe ruchy masowe).
Przywieźliśmy kilkadziesiąt kilogramów próbek, olbrzymi bagaż wiedzy i wrażeń, a pozostały w nas wspomnienia wyjątkowej sympatii i przychylności Władz, Pracowników i Studentów Narodowego Uniwersytetu Górniczego w Dnipro oraz chęć kontynuacji współpracy z nimi i powrotu w te niezwykłe miejsca.
dr Paweł Zagożdżon
